Beste Lezer,
Is het nu op straat, in de trein of op een terras, soms ben je ongewild medeluisteraar van andermans gesprekken.
Zo hoorde ik onlangs een dame een andere dame, die ze blijkbaar lang niet gezien had, vragen: ‘En hoe gaat het nu met jou?’ ’Oh ça va’ klonk het antwoord ietwat vlakjes. De rest van het gesprek is me ontgaan, maar ik begreep dat deze vrouw liet weten dat het wel ging met haar. Ca va is een oorspronkelijk Franse uitdrukking die je tegenwoordig ook bij ons veel hoort. In het Frans wordt er meestal iets aan toegevoegd: ça va bien, merci, of ça ne va pas en ga zo maar door: dat klinkt levendiger dan onze vervlaamste lauwe ça va, door de toevoeging weet je minstens iets meer.
Hier lijkt het af en toe of we ons niet durven uit te spreken, we met ça va geen mening hebben:
‘Past de kleur van mijn bloes bij mijn rok?’ ‘Ça va.’
‘Was het een leuk feestje? ‘Het was een çavafeestje.’
‘Hij had een çavarapport.’
En de vraag ça vakkes? doet bij mij de deur dicht.
De laatste jaren hebben we wel meer van die populaire uitdrukkingen die in feite noch mossel noch vis zijn, neem nu ‘het is wat het is’… Dit is, niet toevallig, een relativerend gezegde dat past in moeilijke tijden.
Wel is het wat lastig dat het te pas maar ook te onpas gebruikt wordt, en soms vraag ik me af wat de betekenis er echt van is. Ik neem aan dat hier wordt gezegd: ‘het is nu eenmaal zo’.
Relativerend, dat wel, maar tegelijk sluit je hiermee elke verdere kans tot discussie uit. Iemand windt zich op over de oorlogsmisdaden in Gaza, over zijn/haar te laag loon, de lange wachttijden in de ziekenhuizen en krijgt te horen: ‘tja, het is wat het is’…Kunnen we ons bij zulke ingrijpende thema’s wel tevredenstellen met een dergelijke dooddoener? Wat mij betreft: ‘het is niet wat het is’, het is godgeklaagd.
Of neem nu die andere modieuze uitdrukking: ‘komt goed’, ook deze wordt te pas en te onpas gebruikt. Wat als de kans bestaat dat het niet goed komt met het klimaat? Wat als vredesgesprekken in de oorlog alleen maar leiden tot een verdere wapenwedloop? Hoeveel mensen zullen zich dan met ‘komt goed ‘zwaar bekocht voelen?
Wanneer je regelmatig aan je deur staat en daar een praatje maakt dan hoor je toch ‘t één en ‘t ander. Vroeger werd gezegd ‘draai zeven keer je tong in je mond vooraleer je spreekt’, daar pleit ik nu nog voor. Wat willen we werkelijk zeggen met gepaste woorden en laten we onszelf en de anderen vooral geen blaaskes wijsmaken.
Mvg
Frauke J.